Cúng phục hồn hay còn gọi là cúng Tam Chiêu hay cúng mở cửa mả. Một nghi thức vô cùng quan trọng, được thực hiện sau khi mất 3 ngày. Đây là một nét văn hóa truyền thống độc đáo trong tín ngưỡng thờ cúng của người Việt Nam. Cùng theo dõi chi tiết hơn qua bài viết dưới đây của Đồ Cúng Vạn Sự.
Cúng phục hồn là gì?
Tên gọi khác của nghi lễ này là mở cửa mả hoặc tam chiêu tùy theo cách gọi của từng địa phương. Đây là nghi lễ giúp người chết tỉnh dậy, ra khỏi quan tài và dễ dàng tìm thấy nhà của mình, nơi đặt bàn thờ.
Theo quan niệm dân gian, sau khi chôn cất khoảng 3 ngày, linh hồn người chết sẽ được hồi phục thần thức. Lúc này cần làm lễ phục thần để họ tỉnh táo hoàn toàn và tìm đường về nhà.
Ngày thứ ba được xác định theo phong tục địa phương. Hầu hết các địa phương sẽ lấy ngày thứ ba kể từ khi người chết nhắm mắt xuôi tay. Một số nơi khác sẽ tính ngày thứ ba kể từ khi chôn cất hoặc hỏa táng, bảo quản thi hài người chết.
Lúc này cần chuẩn bị lễ vật, thầy cúng và bàn thờ, bát hương,… phù hợp để đưa vong hồn người chết về.
>> Văn khấn 3 ngày người chết theo nghi thức cổ truyền
Lễ phục hồn 3 ngày có ý nghĩa gì?
Thực hiện nghi lễ phục linh 3 ngày là vô cùng quan trọng. Đó là:
- Giúp linh hồn người chết dễ dàng tìm được vị trí đặt bàn thờ tại nhà hơn.
- Thể hiện nguyện vọng cho linh hồn người chết được siêu thoát và không còn lạc lối.
- Thể hiện lòng thành kính đối với con cháu những người đã khuất.
- Thể hiện nỗi nhớ thương vô bờ bến, mong muốn linh hồn người mất luôn ở bên.
- Thể hiện mong muốn người chết hiểu lòng mình, phù hộ cho con cháu ở trần gian gặp nhiều may mắn, bình an, thuận lợi.
Cách thực hiện thủ tục cúng phục hồn
Chuẩn bị mâm cúng lễ phục hồn
Phần này, bạn cần chuẩn bị lễ cúng 3 ngày và mời thầy cúng về thực hiện nghi lễ. Các lễ vật cần chuẩn bị bao gồm:
- Một cái thang với số bậc theo giới tính của người chết bằng bẹ chuối. Nếu là nam là 7 bước, nếu là nữ là 9 bước. Một cây mía xông lên đầu, tiền, vàng mã.
- Hai lọ hoa, hai đĩa trái cây cúng thổ công và vong linh.
- Ba ống tre dài khoảng 40cm có đầu nhọn, một lọ muối, một lọ nước đậy kín.
- Bốn cây nến, 5 loại đậu, 5 thẻ tre dài khoảng 40cm, nhọn một đầu.
- Sáu bát chè, 2 đĩa xôi, 1 bộ tam sự
- Bảy cốc nước, 1 bình đựng, 1 chai rượu.
- Một con gà trống, bát hương, lư hương.
Nghi lễ cúng tam chiêu
Đầu tiên, bạn hãy xếp con gà trống và 3 ống tre đựng gạo, muối, nước dưới chân mộ. Tiếp tục tựa thang vào 3 ống tre, phía sau và phía trên để lắp viên thuốc.
Chuẩn bị một mâm cúng với đầy đủ xôi, chè, hoa, quả, chè, rượu, giấy tiền đặt trước mộ một cách sạch sẽ. Cắm 5 cây tre ở 4 góc và giữa ngôi mộ. Thắp hương vào các phần mộ xung quanh.
Cả gia đình thắp hương cầu xin thần linh dẫn đường cho vong hồn người chết về nghe kinh, chứng giám. Thầy cúng sẽ mời bạn về cúng bái thần linh, đồng thời làm phép thần thánh, triệu hồi các linh hồn.
Cả nhà cùng chia đậu, một người đại diện sẽ cầm cây mía dắt gà đi theo thầy cúng quanh mộ, niệm Phật, rải đậu. Đi được 3 vòng thì trở về vị trí ban đầu, đốt vàng mã, giấy tiền, vái lạy thần linh rồi dẫn về nhà cúng cô hồn.
Một số lưu ý khi cúng phục hồn sau 3 ngày
Có 5 vấn đề quan trọng bạn cần hết sức lưu ý khi tiến hành nghi lễ 3 ngày phục hồn.
- Thứ nhất, đối với những người chết oan uổng thì nên làm lễ cúng lại sau 7 ngày kể từ khi nhập trạch.
- Thứ hai, quần áo của người chết có thể được chôn cất hoặc hỏa táng cạnh mộ khi làm lễ nhập trạch. Điều này sẽ giúp các người chết có thể nhìn thấy rõ ràng mùi hương của mình để có thể sớm nhập hồn.
- Thứ ba, bạn không nhất thiết phải dùng cây mía mà có thể dùng các loại cây khác có đốt như tre, trúc. Lưu ý cần dùng khăn của người chết quấn lên ngọn cây và treo thêm chuông gió để dẫn đường.
- Thứ tư, bạn phải tìm đúng con gà trống mới tập gáy. Vì gà trống tập gáy sẽ không bị ảnh hưởng bởi các vật khác trong quá trình thực hiện nghi lễ. Hãy rất chú ý.
- Thứ năm, vàng mã cần được đặt trong quần áo của người chết đã được ủ để tạo mùi. Không nên dùng vàng mã mua trực tiếp ngoài chợ rồi mới cúng.
>> Bài cúng vong hồn theo chi tiết, chuẩn nhất năm 2022
Bài sớ phục hồn chi tiết, đầy đủ nhất
Nam Mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con kính lạy chín phương Trời, Mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy đức Đương cảnh Thành Hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo phủ Thần quân.
Con kính lạy chư Gia tiên Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ.
Hôm nay là ngày….tháng….năm…..
Con trai trưởng (hoặc cháu đích tôn) là………….
Vâng theo lệnh của mẫu thân ( nếu là mẹ hoặc phụ thân nếu là cha) và các chú bác, cùng với anh rể, chị gái và các em trai gái, dâu rể, con cháu nội ngoại kính lạy.
Nay nhân ngày Lễ Tế Ngu theo nghi lễ cổ truyền,
Kính dâng lễ mọn biểu hộ lòng thành
Trước linh vị của: Hiển……………chân linh.
Xin kính cẩn trình thưa rằng:
Than ôi! Trên toàn Nam cực, lác đác sao thưa; ( nếu khóc cha hoặc đổi là Bắc cực nếu khóc mẹ).
Trước chốn Giao trì, tờ mờ mây khóa.
Cơ tạo hóa làm chi ngang ngửa thế, bóng khích câu, khen khéo trêu người.
Chữ cương thường nghĩ lại ngậm ngùi thay, tình hiếu lễ chưa yên thỏa dạ.
Ơn nuôi nấng áo dày cơm nặng, biển trời khôn xiết biết công lao;
Nghỉ sớm hôm ấp lạnh quạt nồng, tơ tóc những hiềm chưa báo quả.
Ngờ đâu! Nhà Thung ( nếu là cha hoặc Nhà Huyên nếu là mẹ) khuất núi, trời mây cách trở muôn trùng;
Chồi Tử mờ sương, âm dương xa vời đôi ngả.
Trông xe hạc lờ mờ ẩn bóng, cám cảnh cuộc phù sinh chưa mấy, gót tiên du đã lánh cõi trần ai.
Rồi khúc tằm áy náy trong lòng, thương thay hồn bất tử về đâu, cửa Phật độ biết nhờ ai hiện hóa.
Suối vàng thăm thẳm, sáng phụ thân (hoặc phụ mẫu) một mình lìa khơi,
Giọt ngọc đầm đìa, đàn con cháu, hai hàng lã chã
Lễ Sơ Ngu ( hoặc Tái Ngu, Tam Ngu) theo tục cổ, trình bày:
Nhà đơn bạc, biết lấy gì để dóng dả.
Đành đã biết: đất nghĩa trời kinh, nào chỉ ba tuần nghi tiết, đủ lễ báo đền
Cũng gọi là: lưng cơm chén nước, họa may chín suối anh linh, được về yên thỏa
Ôi! Thương ôi!
Chúng con lễ bạc tâm thành, thành tâm kính lễ cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)
Cẩn cáo!
>> Bài cúng phật di lặc chính xác nhất, giúp thu hút tài lộc vào nhà
Nghi lễ cúng phục hồn cần rất nhiều thời gian và công sức để thực hiện. Trên đây là tất cả những điều cần biết về nghi lễ này. Hy vọng những chia sẻ Đồ Cúng Vạn Sự qua bài viết trên sẽ giúp quý bạn đọc có thêm nhiều thông tin bổ ích.
